Matura 2024 z języka polskiego. Wymagania, typy zadań i najważniejsze zasady. Zobacz, jak wygląda matura z polskiego

Warto zaznaczyć, że ten materiał poświęcony jest maturze w formule 2023. W tym roku przystępować będzie do niej większość uczniów (absolwenci 4-letniego liceum oraz absolwenci 5-letniego technikum).

Matura z języka polskiego 2024 składa się z trzech części:

• Język polski w użyciu – w tej części znajdują się dwa teksty nieliterackie oraz zadania, które trzeba rozwiązać na ich podstawie (w tym napisanie notatki syntetyzującej);
• Test historycznoliteracki – podane są fragmenty tekstów z różnych epok, a uczeń musi na ich podstawie rozwiązać zadania, wykazując się wiedzą na temat lektur i zagadnień z historii literatury;
• Wypowiedź argumentacyjna (tzw. rozprawka) – uczeń tworzy wypracowanie na jeden z dwóch podanych tematów. Wypowiedź musi liczyć przynajmniej 300 słów.

Matura z języka polskiego na poziomie podstawowym odbędzie się we wtorek, 7 maja 2024 roku o godz. 9.00 i potrwa do godz. 13.00. Uczniowie, którzy z ważnych przyczyn nie będą mogli uczestniczyć w tym egzaminie, mogą przystąpić do niego w terminie dodatkowym, a więc w poniedziałek, 3 czerwca o godz. 9.00.

Pełny harmonogram matur w 2024 roku jest już dostępny na stronie CKE.

W 2024 roku ostatni już raz egzamin dojrzałości jest przeprowadzany na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie podstawy programowej. Sprawdź, jakie są ogólne wymagania na maturze z języka polskiego:

• Kształcenie literackie i kulturowe (m.in. znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej, kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania);
• Kształcenie językowe (m.in. pogłębianie funkcjonalnej wiedzy z zakresu nauki o języku oraz odczytywanie sensów zawartych w strukturze głębokiej tekstów literackich i nieliterackich);
• Tworzenie wypowiedzi (m.in. wykorzystanie kompetencji językowych i komunikacyjnych w wypowiedziach ustnych i pisemnych);
• Samokształcenie (m.in. doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, oceny ich rzetelności, wiarygodności i poprawności merytorycznej).

Warto też zapoznać się ze szczegółowymi wymaganiami na maturę z polskiego 2024. Zostały one zamieszczone i omówione na stronie CKE.

Jak dobrze przygotować się do matury z polskiego w 2024 roku? Przede wszystkim warto rozwiązywać arkusze. Co prawda matura w tej formule obowiązuje dopiero od ubiegłego roku, są jednak jeszcze arkusze matur próbnych czy arkusz pokazowy:

• Zobacz arkusz matury z polskiego 2023, która odbyła się 4 maja;
• Tak wyglądał arkusz wrześniowej matury próbnej (28 września 2022);
• Sprawdź, jak wygląda arkusz grudniowej matury próbnej z polskiego (12 grudnia 2022);
• Zobacz arkusz pokazowy matury z polskiego (4 marca 2022).

Warto także rozwiązywać testy diagnostyczne. 21 listopada odbyła się matura próbna z języka polskiego z Operonem.

Przed egzaminem warto opracować sobie plan nauki i się go trzymać. W przypadku matury pisemnej z języka polskiego na poziomie podstawowym warto wziąć pod uwagę poniższe porady:

• Zapoznaj się dokładnie z wymaganiami egzaminacyjnymi, typami zadań i tzw. pewniakami, czyli zadaniami, które na pewno pojawią się na egzaminie;
• Powtórz informacje dotyczące lektur obowiązkowych na maturze 2023 (problematyka, główni bohaterowie, streszczenie itd.);
• Dowiedz się, jak pisać notatkę syntetyzującą, a następnie ćwicz pisanie tej formy wypowiedzi;
• Rozwiązuj jak najwięcej arkuszy egzaminacyjnych (np. arkusz pokazowy czy matury próbne);
• Powtórz najważniejsze motywy i toposy literackie;
• Dowiedz się, czym jest kontekst i jak funkcjonalnie zamieszczać go w wypracowaniu maturalnym;
• Przypomnij sobie, jaką są środki stylistyczne w tekstach i ucz się je odnajdywać na przykładach;
• Ćwicz pisanie rozprawki maturalnej.

Matura z języka polskiego w nowej formule trwa 240 minut. Przypominamy, że na egzaminie w starej formule uczniowie mieli 170 minut na rozwiązanie zadań. Czas został wydłużony, ponieważ jest więcej zadań w arkuszu.

W przypadku pierwszej części egzaminu, a więc Język polski w użyciu maturzysta może zdobyć maksymalnie 10 punktów za ok. 5-7 zadań. W drugiej części (Test historycznoliteracki) liczba punktów, jaką ma się szansę zdobyć, wynosi 15 (zadań jest ok. 6-15). Z kolei za wypracowanie można otrzymać 35 punktów.

Pisemna matura z polskiego na poziomie podstawowym jest egzaminem obowiązkowym. W związku z tym należy zdobyć przynajmniej 30 proc., by ją zdać. Za w pełni poprawnie rozwiązany egzamin uczeń może otrzymać maksymalnie 60 punktów, dlatego, aby zdać, trzeba uzyskać minimum 18 punktów.

Przed maturą z języka polskiego warto zapoznać się z listą lektur obowiązkowych:

• Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
• Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja
• Homer, „Iliada” (fragmenty)
• Sofokles, „Antygona”
• „Lament świętokrzyski” (fragmenty)
• „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty)
• „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty)
• „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty)
• „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty)
• Gall Anonim, „Kronika polska” (fragmenty)
• Dante Alighieri, „Boska Komedia” (fragmenty)
• Jan Kochanowski, „Odprawa posłów greckich”
• Piotr Skarga, „Kazania sejmowe” (fragmenty)
• Jan Chryzostom Pasek, „Pamiętniki” (fragmenty)
• William Szekspir, „Makbet”
• Molier, „Skąpiec”
• Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod”, „Dziady” cz. III
• Juliusz Słowacki, „Kordian”
• Bolesław Prus, „Lalka”
• Eliza Orzeszkowa, „Gloria victis”
• Henryk Sienkiewicz, „Potop”
• Fiodor Dostojewski, „Zbrodnia i kara”
• Stanisław Wyspiański, „Wesele”
• Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”
• Tadeusz Borowski, „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”
• Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat”
• Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”
• Albert Camus, „Dżuma”
• George Orwell, „Rok 1984”
• Sławomir Mrożek, „Tango”
• Marek Nowakowski, „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie), „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii)
• Jacek Dukaj, „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych)
• Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie)
• Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu Gra na wielu bębenkach)
• Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, „Dziady” cz. II i „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, „Balladyna” Juliusza Słowackiego.

Sprawdź opracowania lektur na maturę: