POMNIK - Ku czci poznaniaków, którzy złamali szyfr Enigmy

Jest to pomnik niezwykły, poświęcony niezwykłym ludziom, którzy dokonali niezwykłego czynu – powiedział dr Marek Grajek, wiceprzewodniczący komisji do spraw budowy Pomnika Kryptologów, podczas sobotniej uroczystości jego odsłonięcia w Poznaniu.

Pomnik z inicjatywy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk stanął przed zamkiem, gdzie w latach międzywojennych mieścił się Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Poznańskiego. Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, byli absolwentami tegoż wydziału. Po przeciwnej stronie ulicy Kościuszki stał budynek wojskowej intendentury, w którym do 1932 roku kryptolodzy prowadzili swe prace na rzecz Wojska Polskiego.
Przed pomnikiem im poświęconym podkreślano znaczenie złamania szyfru Enigmy. To było – stwierdzali mówcy – największe osiągnięcie poznańskiego środowiska naukowego i polski wkład w zwycięstwo nad faszyzmem.
Marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak, przypomniał, że niedawno odsłonięto w Poznaniu Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. – Teraz odsłaniamy Pomnik Kryptologów – powiedział dodając, że oba pomniki łączy geniusz i odwaga naszych rodaków. Nikt nie wie, ile istnień ludzkich uratowali genialni matematycy z Poznania.
– Złamanie szyfru Enigmy skróciło drugą wojnę światową o kilka lat – powiedział Andrew J. Clark, prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Kryptologicznych (IACR), który był honorowym gościem na sobotniej uroczystości.
Aktu odsłonięcia pomnika dokonali: Marek Woźniak i prezydent Poznania Ryszard Grobelny w towarzystwie Janiny Sylwestrzak – córki Mariana Rejewskiego, Marii Bryschak – siostrzenicy Henryka Zygalskiego i innych członków rodzin poznańskich kryptologów. Honory oddała kompania Wojska Polskiego, a pomnik poświęcił wikariusz generalny archidiecezji poznańskiej biskup Zdzisław Fortuniak.
Twórcami pomnika są Grażyna Bielska-Kozakiewicz i Mariusz Krzysztof Kozakiewicz z Zakopanego. Imiona i nazwiska genialnych matematyków z Poznania wkomponowali w kombinację cyfr.
Wczoraj wieczorem tablicę poświęconą trójce kryptologów odsłonięto – z inicjatywy Fundacji Terra 71 – w Krypcie Zasłużonych Polaków i Wielkopolan kościoła świętego Wojciecha w Poznaniu.