Łączymy zmarłych w grobach. Ekshumacje krok po kroku

Ekshumacja to nic innego, jak proces wydobycia szczątków z miejsca spoczynku w celu przeprowadzenia określonych badań lub przeniesienia ich w inne miejsce. Ekshumację przeprowadza firma pogrzebowa najczęściej z polecenia rodziny zmarłego, ale nie tylko.

Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana w trzech przypadkach: na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego, na zarządzenie prokuratora lub sądu lub na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel.

W celu przeprowadzenia ekshumacji pobiera się w Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej, na terenie której odbędzie się planowana ekshumacja wniosek i składa się go w PSSE na 14 dni przed planowaną ekshumacją.

Do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na ekshumację uprawniona jest najbliższa pozostała rodzina osoby zmarłej:

• małżonek osoby zmarłej

• krewni zstępni (potomek w linii prostej: dziecko, wnuk, prawnuk, itd.)

• krewni wstępni (przodek w linii prostej : rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd.)

• krewny boczny do czwartego stopnia pokrewieństwa

• powinowaty w linii prostej do pierwszego stopnia pokrewieństwa

• osoba dobrowolnie do tego zobowiązująca się .

Wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zawierający prośbę o wydanie zgody wraz z uzasadnieniem składa się do właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. W przypadku naszego powiatu jest nim Jolanta Ulatowska z PSSE w Pleszewie.

Do wniosku należy dołączyć: oryginalny akt zgonu, zgody zarządców cmentarzy, zgody członków rodziny zmarłego.

Prawidłowo wypełniony wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok lub szczątków ludzkich powinien zawierać:

• dane dotyczące zmarłego tj. imię i nazwisko, nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia, datę i miejsce zgonu, przyczynę zgonu (choroba zakaźna-tak/nie- zakreślić), adres cmentarza na którym zwłoki lub szczątki są pochowane, adres cmentarza na który zwłoki lub szczątki mają być przeniesione

• dane wnioskodawcy: imię i nazwisko, dokładny adres zamieszkania wraz z numerem kodu pocztowego, stopień pokrewieństwa wnioskodawcy do zmarłego, serie i numer dowodu osobistego, informację przez kogo został wydany, numer PESEL, numer telefonu

• informacje dotyczące ekshumacji: uzasadnienie wniosku o zezwolenie na ekshumację, nazwę i adres firmy przeprowadzającej ekshumację wraz z numerem kodu pocztowego i numerem telefonu, środek transportu do przewozu ekshumowanych zwłok lub szczątków ludzkich (marka, numer rejestracyjny samochodu)

• wykaz członków rodziny uprawnionych do współdecydowania w sprawie będącej przedmiotem wniosku o ekshumację zwłok lub szczątków ludzkich: imię, nazwisko, seria i nr dowodu osobistego, stopień pokrewieństwa w stosunku doosoby zmarłej, dokładny adres zamieszkania wraz z numerem kodu pocztowego oraz czytelny podpis

• oświadczenie wnioskodawcy, że osoby-członkowie rodziny uprawnieni do współdecydowania w sprawie będącej przedmiotem wniosku o ekshumację nie wyrażają sprzeciwu oraz że w sprawie dot. ekshumacji nie toczy się jakikolwiek spór sądowy.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny nadzoruje ekshumację pod względem spełnienia wymagań sanitarnych, wnioskodawca nie ponosi z tego tytułu opłat

Ekshumacje tylko rano

Ekshumacje są wykonywane w godzinach rannych w okresie od 16 października do 15 kwietnia i w tym czasie są wydawane decyzje. Nie wszystkie jednak są zawsze pozytywne. Sanepid może nie wyrazić zgody kiedy pojawia się sprzeciw rodziny. Spór rozstrzyga wówczas sąd

Jolanta Ulatowska Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pleszewie dodaje też, że należy pamiętać, że w przypadkach jeśli ekshumacja ma być wykonana przed upływem 2 lat od zgonu wymagane jest zaświadczenie, że osoba, którą chcemy ekshumować nie zmarła na chorobę zakaźną (cholera, dur wysypkowy i inne riketsjozy, dżuma, gorączka powrotna, nagminne porażenia dziecięce, nosacizna, trąd, wąglik, wścieklizna, żółta gorączka i inne wirusowe gorączki krwotoczne).

Jeżeli zwłoki lub szczątki ekshumowane są przed upływem 20 lat od dnia pochowania osoby, to wydobywane są wraz z trumną, którą bez otwierania umieszcza się w szczelnej skrzyni, wybitej blachą.

Natomiast w przypadku ekshumacji wykonywanej po upływie 20 lat od dnia pochowania wydobyte szczątki wraz z resztkami trumny umieszcza się w nowej trumnie.

Pleszewianie coraz rzadziej decydują się na przeniesie zwłok swoich bliskich. Jednak powody ekshumacji są wciąż niezmienne od lat.

- Najczęstszymi z nich jest przeniesienie lub przewóz szczątków do wspólnego, rodzinnego grobowca - podkreśla Jolanta Ulatowska PPIS w Pleszewie. W pojedynczych przypadkach powodem ekshumacji była po prostu likwidacja grobów.

W tym roku w okresie jesienno-zimowym senepid nadzorował w powiecie pleszewskim 16 ekshumacji. Rok temu było ich 30.

Jednak powody ekshumacji nie zmieniają się od lat. Pleszewianie przenoszą zmarłych, bo chcą mieć całą rodzinę w jednym miejscu, co znacznie obniża koszty utrzymania grobu i najczęściej właśnie tak motywują swoje wnioski.

Choć zdarzają się też nieprzewidziane ekshumacje jak np. ta w Kowalewie. W 2012 roku Członkowie Stowarzyszenia ,,Pomost’’ z Gostynia wydobyli spod ziemi szczątki 28 żołnierzy Wehrmachtu, którzy zostali zamordowani przez Sowietów w styczniu 1945 roku na stacji kolejowej w Kowalewie. A trzy lata temu do Pleszewa sprowadzono szczątki Seweryna Samulskiego, który w - 1897 r. został współudziałowcem firmy I. Jezierski - Fabryka Maszyn i Narzędzi Rolniczych w Pleszewie, później Pleszewska Fabryka Maszyn S. Samulski i S-ka.