Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Król przyjechał do pałacu generała w Dobrzycy

Irena Kuczyńska
Portret króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym na wystawie w Dobrzycy. Portret należał do gen. Augustyna Gorzeńskiego. Został sprzedany na licytacji

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy zaprasza na Noc Muzeów 2016. Wśród wielu atrakcji jest oglądanie z bliska eksponatów z wystawy ,,W 225 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja''.

Centralny punkt wystawy stanowią uwierzytelnione pierwodruki Ustawy Rządowej ze zbiorów bibliofila Wojciecha Kochłowskiego z Warszawy. Uczestniczył on w uroczystym otwarciu wystawy ,,W 225 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja’’ w Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy.

Do dnia dzisiejszego znanych jest 21 pierwodruków Konstytucji 3 maja , odbitych 5 maja w warszawskiej drukarni Grolla. Dwa z nich, wszyte w klocki dokumentów z XVIII wieku,można oglądać na dobrzyckiej wystawie. Pierwszy egzemplarz opatrzony suchą pieczęcią i podpisem Adama Skulskiego - sekretarza ziemskiego i grodzkiego warszawskiego, jest bezcenną pamiątką narodową.

Ustawę Rządową jako pierwsza drukowała ,,Gazeta narodowa y obca’’ . W ciągu roku nakład Ustawy Rządowej sięgnął 30 tysięcy. Na wystawie w Dobrzycy prezentowane są edycje, które wyszły z drukarni najważniejszych oficyn warszawskich Grolla i Dufoura.
W uchwaleniu Ustawy Rządowej i jej obronie wielką rolę odegrała grupa posłów zbierających się w Pałacu Radziwiłłowskim w Warszawie. Klub 10 maja przekształcił się w Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej - pierwsze nowoczesne stronnictwo polityczne w Polsce. Jednym z członków założycieli był adiutant i szef kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta Poniatowskiego - gen. Augustyn Gorzeński - twórca zespołu pałacowo - parkowego w Dobrzycy.

Ustawa Rządowa, (która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja) była dziełem grupy posłów, którzy wykorzystali czas po feriach wielkanocnych i nieobecność posłów opozycyjnych. Posiedzenie zaczęło się 3 maja 1791 roku o godz. 11.00 w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Znamy to z diariusza Franciszka Siarczyńskiego (jest też na dobrzyckiej wystawie). Po odczytaniu alarmującego doniesienia Deputacji Interesów Zagranicznych, na wniosek Ignacego Potockiego, król Stanisław August Poniatowski oświadczył, że ratunek dla kraju widzi tylko w Ustawie Rządowej.

Po burzliwej dyskusji , ignorując protesty malkontentów m.in. posła Jana Suchorzewskiego, który ,,protestował przeciwko niewoli’’ (taką miała być Ustawa Rządowa), król podniósł rękę żeby przemówić, a marszałek Stanisław Małachowski - jak mówił w Do-brzycy prof. Michał Zwierzykowski z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, uznał to za zaprzysiężenie. Po nim, wśród wiwatów ,,Wiwat król’’, ,, Wiwat Konstytucja’’ zebrani przeszli do katedry św. Jana na uroczystą mszę św. 5 maja sejm zobligował członków Deputacji Konstytucyjnej do podpisania Ustawy Rządowej.

Składa się z preambuły 11 artykułów. Uchwaliła ją konserwatywna szlachta, była owocem zgody, miała na celu umocnienie państwa. Była nowoczesna, bo uwzględniała nie tylko szlachtę ale też mieszczan i chłopów. Anulowano ją po II rozbiorze Polski w Grodnie w 1793 roku. O pomoc do Katarzyny II zwrócili się antykonstytucyjni malkontenci:. Stanisław Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski weszli do historii jako zdrajcy. Na wystawie jest szereg dokumentów wydanych przez zawiązaną przez nich konfederację w Targowicy 14 maja 1792 roku.

- Dzięki Konstytucji 3 maja, Polacy mogą bez wstydu spoglądać na przeszłość swojego państwa - podkreślał prof. Zwie-rzykowski. Konstytucja stała się legendą i mitem.
Dla kolejnych generacji była i jest dowodem tkwiących w narodzie sił żywotnych brutalnie zduszonych przez obce potęgi.

Komisarz wystawy Szymon Balcer, oprowadzał po ekspozycji. W wernisażu uczestniczyła wnuczka Zofii Czarneckiej - Gunterowej - Justyna Klimek z mężem Pawłem i z dziećmi. Zdjęcie ślubne babki z 1929 roku jest jednym z eksponatów wystawy. Klimkowie należą do Stowarzyszenia Potomków Sejmu Czteroletniego, który reprezentował na otwarciu wystawy wicemarszałek Piotr Biliński.

Jednym z ważniejszych eksponatów jest wypożyczony z Gołuchowskiego Zamku portret króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym namalowany przez Marcello Bacciarellego. Należał on do gen. Augusta Gorzeńskiego - adiutanta ostatniego polskiego króla. W 1879 roku portret został sprzedany na licytacji Janowi Działyńskiemu z Gołuchowa.
– _ Portret będzie w Do-brzycy tylko do lipca, potem wraca do Gołuchowa. Takie są ustalenia z Muzeum Narodowym w Poznaniu. Wystawa jubileuszowa będzie eksponowana w pałacu w Dobrzycy do paź dziernika _mówi Wiesław Kaczmarek - dyrektor Muzeum Ziemiaństwa. Uroczystość uświetniło Towarzystwo Śpiewu w Raszkowie pod batutą Jana Wojtaszka.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na wielkopolskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto