Czartoryscy wracają po Zamek, Kasę, Oficynę, Mauzoleum i park

Czartoryscy mają prawo do pieniędzy za utracony majątek.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał roszczenia spadkobierców majątku Czartoryskich w Gołuchowie. Przyznał im prawo do ubiegania się o odszkodowanie lub zwrot majątku.
O rekompensatę za zgromadzony przez przodków majątek ubiegają się wnuki ostatniego gołuchowskiego ordynata Adama Ludwika Czartoryskiego.

Księga wieczysta kończy się na ostatnim właścicielu majątku, wpisanego jako ,,Gołuchów - Dobra Rycerskie’’ , Władysławie Marii Piotrze Czartoryskim, który ordynatem, ze względu na zbyt młody wiek, nie zdążył zostać. Jego matka Maria Ludwika z Krasińskich Czartoryska wyjechała z Gołuchowa do Warszawy w czerwcu 1939 roku z dwojgiem dzieci. Wywiozła z Gołuchowa 18 skrzyń eksponatów z gołuchowskiej kolekcji. A samych tylko waz greckich zgromadzonych przez Jana Działyńskiego było prawie 300.
– Skrzynie zostały zamurowane pod bramą wjazdową kamienicy Czartoryskich w Warszawie. Niemcy dotarli do nich w 1941 roku i przenieśli do Muzeum Narodowego w Warszawie, skąd w 1944 zostały przewiezione do Austrii. Po II wojnie wiele z nich zginęło, a pojedyncze obiekty w ostatnich latach udało się znaleźć – mówi Paulina Vogt - Wawrzyniak - kustosz Muzeum Narodowego - Zamku w Gołuchowie, który jest jednym z oddziałów Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Po wojnie Czartoryscy nie mogli wrócić do Gołuchowa a nawet zbliżyć się do swojego majątku, który przejęło państwo. W 2008 roku potomkowie Czartoryskich postanowili zawalczyć o zwrot dóbr zgromadzonych przez rodzinę. W 2012 roku wojewoda wielkopolski uznał, że mają prawo do 144 hektarów parku, do Zamku, Oficyny, budynku Kasy i Mauzoleum Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej. Decyzję wojewody podtrzymał w mocy Naczelny Sąd Administracyjny. – _NSA uznał, że 144 ha parku, Zamek, Oficyna, Mauzoleum i Kasa nie podlegało w 1944 roku pod dekret o reformie rolnej i zostało zabrane Czartoryskim nieprawnie _– mówi Benedykt Roźmiarek - dyrektor Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie.

Pozostałe obiekty, takie jak Obora, Powozownia, Dybul, szkółka czy też zagroda żubrów należą do Lasów Państwowych i nie podlegają roszczeniom Czartoryskich. Czyli to co było ,,dworskie’’ jest wyłączone. Benedykt Roźmiarek mówi, że spadkobiercy już powołali rzeczoznawcę, który będzie wyceniać majątek. Prokuratoria Generalna przeprowadzi swoją wycenę z uwzględnieniem nakładów, jakie państwo poniosło na utrzymanie dóbr po 1945 roku. – Potem nastąpią negocjacje i ustalenie kwot odszkodowania – mówi dyrektor Roźmiarek. Dodaje, że w Zamku jest ok. 30% przedwojennych zbiorów, natomiast w Oficynie, w 1980 roku kiedy powstawał OKL, nie było nic.

Paulina Vogt - Warzyniak - kustosz Zamku ma nadzieję, że nic się nie zmieni.
_–Wierzę, że mamy ten sam cel, co spadkobiercy. Chcemy, żeby to miejsce trwało i było dostępne dla wszystkich. Tego życzyła sobie twórczyni gołu-chowskiego muzeum Izabela z Czartoryskich Działyńska. Jako opiekunowie zbiorów mamy przyjazne stosunki z Fundacją Książąt Czartoryskich w Krakowie. W Gołuchowie znajdują się w depozycie dzieła sztuki z kolekcji Fundacji – _mówi kustosz.

Kilka lat temu spadkobiercy Aleksandra Zamoyskiego w Kozłówce na Lubelszczyźnie otrzymali 17 mln rekompensaty za odebrany rodzinie majątek. Wyceniono go na 100 000 zł. W zamian Zamoyscy zrzekli się wszelkich roszczeń a majątek ruchomy przenieśli na własność muzeum. W myśl podpisanej ugody, spadkobiercy ostatniego ordynata kozłowieckiego będą mogli co roku przebywać w rezydencji nieodpłatnie, każdy z nich przez dwa tygodnie, w specjalnie urządzonym apartamencie, w którym m.in. będą wyeksponowane dwa portrety rodzinne przedstawiające członków rodziny Zamoyskich.
Jak będzie w Gołuchowie?To zależy od wielu okoliczności.