Powiat wągrowiecki. Przed nami dożynki. Gdzie i kiedy rolnicy będą dziękowali za plony? A jak to święto wyglądało przed laty?

Rolnictwo to jeden z głównych działów gospodarki. To dzięki trudnej pracy rolników mamy stały dostęp do żywności. Dlatego tak ważnym elementem dla osób prowadzących gospodarstwa rolne są żniwa. Są one zwieńczeniem całorocznej pracy i zbiorem plonu. Oficjalnym zakończeniem żniw od lat są dożynki, nazywane także Świętem Plonów.

Już w ten weekend w kilku gminach w powiecie wągrowieckim odbędą się imprezy dożynkowe. Gdzie i kiedy rolnicy będą dziękować za plony? Jakie wydarzenia będą towarzyszyły dożynkom? Spraawdziliśmy!

W sobotę 20 sierpnia dożynki rolników z gminy Skoki odbędą się w Lechlinie. O godzinie 15. rozpocznie się uroczysta msza święta, po której na boisku sportowym rozpocznie się część oficjalna dożynek. W części artystycznej będzie można usłyszeć koncerty Macieja Kujawy i Krzysztofa Koniarka. Na zakończenie odbędzie się zabawa taneczna.

Gmina Damasławek będzie dziękowała za plony także w sobotę 20 sierpnia na boisku w Mokronosach. O godz. 16. odprawiona zostanie msza święta polowa, po której odbędą się obrzędy dożynkowe. Następnie zaplanowano część artystyczną. Gwiazdą wieczoru będzie zespół Freaky Boys, znany m.in. z piosenki "Do białego rana". Dożynki zakończy zabawa taneczna.

21 sierpnia na boisku w Żabiczynie obędą się dożynki gminy Mieścisko. Po mszy świętej w miejscowym kościele (godz. 14.) i przemarszu korowodu, odbędą się uroczystości dożynkowe. W części artystycznej wystąpią m.in. zespoły Wesoła Biesiada i De Silvers. Imprezę także zakończy zabawa taneczna.

Zespoły Voyager i Wędrowne Gitary będą gwiazdami tegorocznych dożynek w Gołańczy. Wydarzenie odbędzie się w sobotę 27 sierpnia na miejskim stadionie na ulicy Sportowej. Po uroczystej mszy świętej o godz. 13. korowód przejdzie na stadion, gdzie o część oficjalną zadba zespół Cybinka. Następnie przyjdzie czas na część artystyczną i zabawę taneczną.

4 września na targowisku w Łeknie odbędą się dożynki powiatowo - gminne. Gwiazdą będzie zespół "Top one".

Dożynki określane są też jako wyżynki, obżynek, okrężne (od obrzędowego okrążania pól po żniwach), wieńcowe, wieńczyny (od najważniejszego atrybutu – wieńca dożynkowego).

O tradycjach związanych z tym świętem można przeczytać m.in. w publikacji „Rok polski w życiu, tradycji i pieśni” autorstwa Zygmunta Glogera.

Na jej podstawie powstał obszerny materiał na internetowej stronie Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

- Dożynki są związane z gospodarką folwarczną – wg źródeł sięgają XVI wieku. Były organizowane przez dziedziców, by podziękować żeńcom za ich pracę w polu przy żniwach: urządzając ucztę i zabawę przy muzyce na dechach. Dla mieszkańców wsi, pojmujących rzeczywistość w sposób mityczny (chociaż i nam dzisiaj, nie jest całkiem obce takie myślenie), ważny był także moment pozostawiania ostatniej kępki zboża, zwanej przepiórką, kozą, pępkiem, wiązanką, przyozdabianej w kwiaty i wstążki, która miała jak wierzono znaczenie magiczne i mógł ją ściąć wyłącznie najlepszy kośnik lub gospodarz i wręczyć gospodarzowi, który rewanżował się tzw. pępkowym, czyli poczęstunkiem. Na Podlasiu i Kurpiach ciągnięto wokół przepiórki po ściernisku kolejno wszystkie dziewczyny-żniwaczki, co nazywano „oborywaniem przepiórki”. Ostatnie kłosy były także wplatane obowiązkowo w wieniec dożynkowy, który wyplatały żniwiarki, pod kierunkiem przodownic – chodziło o połączenie „końca z początkiem”, co miało zapewnić pomyślną wegetację w nowym roku (ziarno z niego dodawano do pierwszego siewu) - czytamy w materiale.

Ważnym elementem dożynek jest wieniec. Dekorowano go orzechami, jabłkami i jarzębiną lub niekiedy żywym ptakiem: kogutem, kaczką, kurczętami. Zgodnie ze zwyczajem jeden wieniec lub kilka wieńców niosły dziewczyny-przodownice, a zarazem dziewice. Zanim uformowany ze wszystkich mieszkańców wsi rozśpiewany korowód dotarł do dworu, najpierw udawał się do kościoła, aby wieniec poświęcić – co dodatkowo nadawało mu mocy.

Zwyczaj organizowania dożynek parafialnych, powiatowych czy gminnych sięga okresu międzywojennego. W takiej formie znane są do dzisiaj. Często towarzyszą im festyny, konkursy na najpiękniejszy wieniec, a kończą się zabawą taneczną.

Otrzymaliśmy zdjęcia z dożynek, które odbyły się w 1981 roku w Czerlinie. Święto to było połączone z oficjalnym otwarciem miejscowej drogi. Na fotografiach widzimy m.in. korowód dożynkowy oraz przekazanie wieńca i chleba. Obok kombajnu zobaczyć możemy wóz z koniem.

Zdjęcia udostępnił nam Jan Ciaciuch, pasjonat fotografii, który przez wiele lat mieszkał w Czerlinie.