W Gilowicach czas na palmy

Konkurs na najpiękniejszą palmę wielkanocną, odbywający się od lat w drewnianym kościółku pw. św. Andrzeja, jest jednym z najsłynniejszych w Polsce. Warto wziąć w nim udział, warto także przyjechać, by zobaczyć las pięknych palm.

- Cel konkursu jest prosty: podtrzymanie obyczaju tworzenia tradycyjnie zdobionych palm wielkanocnych - informują organizatorzy, czyli Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Andrzeja, Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna w Gilowicach.

W komisji oceniającej palmy zasiądą znany folklorysta Jan Gąsiorek, Kazimiera Koim, instruktor ds. folkloru w ROK i Wanda Hajok, dyrektor Biblioteki Gminnej w Gilowicach.

Zainteresowani przygotowaniem palmy powinni wiedzieć, że będą one oceniane przez jury w kategoriach - rozłożysta i kawalerska. Ponadto każda palma zgłoszona do konkursu musi zmieścić się we wnętrzu kościoła (podczas pierwszych konkursów w Gilowicach zdarzały się pal-my mające nawet ponad 20 m wysokości!) Palmy oceniane będą również pod względem doboru tradycyjnych roślin do zdobienia (leszczyny, jałowca, jodły, sosny, cisu, oliwnego drzewka, brzozy, jemioły, barwinku, kopytnika, bazi wierzbowych) i ozdób bibułkowych (kwiaty i wstążki). Do konkursu z jedną palmą mogą się zgłosić maksymalnie dwie osoby. Warto również pamiętać, że jury nie będzie brać pod uwagę palm przygotowanych niezgodnie z tradycyjnym zdobieniem (np. z suszonych kwiatów lub traw). Niedopuszczalne jest również zdobienie palm współczesnymi ozdobami.

Konkurs odbędzie się 28 marca w kościele w Gilowicach. Najpierw o godz. 11.00 zaplanowano mszę, a po niej, na zewnątrz kościoła, nastąpi rozstrzygnięcie konkursu.

Warto przypomnieć, że palma wielkanocna jest tradycyjnym symbolem Niedzieli Palmowej, będącej pamiątką wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Zwyczaj święcenia palm znany jest w Polsce od średniowiecza. Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok wierzby używano również gałązek malin i porzeczek. Ścinano je w Środę Popielcową i przechowywano w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową. W trzpień palmy wplatano również bukszpan, barwinek, borówkę, cis, widłak.

W Wielką Sobotę palmy są palone, a popiół z nich jest używany w następnym roku, kiedy w środę popielcową ksiądz znaczy wiernym głowy popiołem.

Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i wierzeń. Oto kilka z nich: poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy, pola przed czarami, ogniem i wszelkim złem. Bazie z poświęconej palmy zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewnią urodzaj. Wysoka palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie. Wystawianie poświęconej palmy podczas burzy w oknie chroni dom przed piorunem. Uderzenie dzieci witką z palmy zapewnia zdrowie.