Miasto koziołków i rogali św. Marcina

11 listopada obchodzony jest w Poznaniu dzień św. Marcina. Z tej okazji piecze się słynne rogale. Skąd wziął się w Poznaniu św. Marcin? Legenda głosi, że to właśnie na odpuście w parafii pod jego wezwaniem pojawiły się słynne rogale. Miejscowy proboszcz poprosił o dary dla biednych. Jeden z poznańskich cukierników upiekł trzy blachy rogalików i przyniósł pod kościół. Potem dołączyli się inni mieszkańcy. Przed wojną poznańscy rzemieślnicy przynosili na odpust również mięso i chleb, aby w ten dzień każdy mógł najeść się do syta.

Kościół św. Marcina jest jednym z najstarszych w Poznaniu, powstał w XII wieku. Wtedy też powstała wokół niego osada rzemieślnicza Święty Marcin. Na miejscu dawnego traktu wytyczono ulicę, która jest dzisiaj jedną z głównych w mieście. Co roku 11 listopada droga ta obchodzi swoje imieniny. Jest barwny pochód, jarmark i zabawa do samego rana.

Miejsce spoczynku

Poznań to jedno z najstarszych miast w kraju. Jego dzieje sięgają początków państwa polskiego, które rodziło się na wyspie na Warcie, na tzw. Ostrowie Tumskim, obok Gniezna i Lednicy. W 1999 roku miejscowi archeolodzy odkopali tu palatium księcia Mieszka I. Nad wyspą góruje potężna, gotycka katedra św. Piotra i Pawła. Po ustanowieniu biskupstwa w Poznaniu zbudowano na Ostrowie Tumskim kamienną przedromańską świątynię. Na tym samym miejscu powstała w XII wieku budowla romańska. Resztki najstarszych fundamentów i murów można w tej chwili oglądać w podziemiach katedry. Są tam również grobowce kolejnych biskupów.

Obecną budowlę zaczęto wznosić w 1243 r. Przed wojną katedra była późnobarokową świątynią o klasycystycznej fasadzie. Świątynia spłonęła w 1945 r., podczas walk Armii Czerwonej o miasto. Po wojnie z ceglastych murów i fasady zdjęto XVIII-wieczne dodatki. Dziś jest to gotycki kościół otoczony barokowymi kaplicami. Najważniejszą częścią katedry jest Kaplica Królów Polskich zwana Złotą Kaplicą. Wzniesiona w 1405 r., została przerobiona w 1834 r. Znajdują się tam groby Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Tradycja głosi, że oprócz pierwszych władców państwa polskiego, w kościele pochowano również Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela i Przemysła II.

Na wprost wejścia do kościoła wznosi się niewielki kościół Najświętszej Marii Panny z 1448 roku. Tuż przy jego fasadzie było palatium Mieszka I, które powstało ok. 966 r. Fragmenty potężnych kamiennych fundamentów znajdują się prawie dwa metry pod ziemią. Do prostokątnego, piętrowego pałacu przylegała niewielka, okrągła kaplica Najświętszej Marii Panny - Kaplica Dąbrówki, pierwsza świątynia na ziemiach Polski (965-66 r.).

Drugim reprezentacyjnym kościołem Poznania jest fara św. Marii Magdaleny i św. Stanisława. Znajduje się nieopodal Rynku Starego Miasta, na końcu ul. Świętosławskiej. Kościół stoi w otoczeniu budowli dawnego kolegium jezuickiego z XVII-XVIII w., w którym dziś mieszczą się urząd miejski i szkoła baletowa. Z zewnątrz kościół wygląda dość niepozornie. Jest pomalowany na biało-różowo. Wnętrze zapiera dech w piersiach. Kościół farny to perła architektury barokowej. Powstał w połowie XVII wieku jako świątynia jezuicka, którą pozostał do 1701 roku. Opływa w złocenia i bogactwa.

Koziołki na wieży

Gród na Ostrowie Tumskim szybko się rozrastał. W 1253 roku Przemysł II lokował miasto na prawym brzegu Warty. W środku Starego Miasta znajduje się rynek. W średniowieczu to było najważniejsze miejsce w mieście. Tutaj odbywały się targi i wszystkie ważniejsze uroczystości. Tutaj także, na oczach mieszkańców, wymierzane były kary złoczyńcom. Do dziś stoi pręgież. Usytuowany został w takim miejscu, by wszyscy mieszkańcy rynku mogli doskonale widzieć, co się przy nim dzieje, nie wychodząc z własnych mieszkań.

Reprezentacyjną budowlą rynku jest ratusz. Zaprojektował go włoski architekt Jan Baptysta Quadro w połowie XVI wieku. Przerobił wcześniejszą gotycką budowlę na modłę renesansową, projektując fasadę jako trzykondygnacyjną loggię z attyką. Aż do wojny w ratuszu swą siedzibę miały władze miejskie, dziś jest tu Muzeum Historii Miasta Poznania. W wieży znajduje się zegar z koziołkami, które stały się jednym z symboli miasta. Został zainstalowany w 1551 roku. Codziennie w południe w wieżyczce nad zegarem pokazują się dwa blaszane koziołki i trykają się 12 razy. Z koziołkami związana jest legenda. Po skonstruowaniu zegara postanowiono pokazać go rajcom i wojewodzie poznańskiemu. Z tej okazji miała odbyć się wystawna uczta. Kucharz przygotował jako główne danie udziec sarny. Niestety, zagapił się i... mięso się spaliło. Sprytny kuchcik ukradł dwa koziołki, by z nich przyrządzić nowe danie. Te jednak, chcąc uniknąć kaźni, uciekły na wieżę ratusza. Goście - zamiast na półmiskach - zobaczyli je na gzymsie. Wtedy wojewoda polecił dołączyć do zegara mechanizm z koziołkami.

Cesarska siedziba

Po drugiej stronie rynku, wspinając się ul. Franciszkańską, trafimy na Wzgórze Przemysła. Miał się na nim znajdować zamek Przemysła II i książąt dzielnicowych. Z twierdzy do dnia dzisiejszego pozostały jedynie fragmenty murów. W znacznie lepszym stanie jest drugi z poznańskich zamków, rezydencja cesarza Wilhelma II. To potężna, jasnożółta budowla. Zamek został wzniesiony w 1910 r. w stylu neoromańskim. Miał 6 kondygnacji i blisko 600 pomieszczeń. Wnętrza cesarskiej siedziby zniszczyli Niemcy. Po zajęciu miasta w 1939 r. zaczęli przebudowywać zamek na siedzibę Hitlera. Apartamenty cesarskie na I piętrze Albert Speer przerobił na pokoje dla Hitlera, kaplicę w wieży - na jego gabinet. Obecnie w budynku mieszczą się galerie i sale wystawowe, a w niedoszłych apartamentach Hitlera odbywają się spotkania i imprezy kulturalne.

Chcąc odpocząć od historii, najlepiej przejść Wartę i wybrać się na Maltę, rozległy, zielony teren wokół sztucznego Jeziora Maltańskiego (za kościołem kawalerów maltańskich). Budowę rozpoczęli Niemcy w czasie II wojny światowej. W 1952 r. zbiornik napełniono. Od 1990 r. funkcjonuje tu jeden z najnowocześniejszych torów regatowych w Europie, całoroczny sztuczny stok narciarski i letni tor saneczkowy. To tu odbywa się większość koncertów i imprez plenerowych, od tego miejsca wziął nazwę Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta.

Warto zobaczyć

Biblioteka Raczyńskich
pl. Wolności 19

Biblioteka Uniwersytecka
ul. Ratajczaka 38/40

Collegium Maius
ul. Fredry 10

Collegium Minus
ul. Wieniawskiego 1

Cytadela
ul. Winogrady - al. Armii Poznań - ul. Szelągowska

Hotel Bazar
al. Marcinkowskiego 10

Ostrów Tumski
Katedra
Kościół Najświętszej
Marii Panny

Kościół św. Jana Jerozolimskiego
ul. Warszawska 24

Kościół farny św. Marii Magdaleny
ul. Gołębia

Kościół św. Wojciecha
Wzgórze św. Wojciecha 1

Mury miejskie
Stary Rynek
Ratusz
Pałac Działyńskich
pomnik Bamberki
waga miejska

Pałac Górków
ul. Wodna 27

Zamek cesarski
ul. św. Marcin 80/82

Zamek Przemysława
Góra Przemysła 1

Nowe ZOO
ul. Krańcowa 81

Ogród botaniczny
ul. Dąbrowskiego 165

Palmiarna
ul. Matejki 18
(w parku Wilsona)

Malta
ul. Wiankowa 3

Warto wiedzieć

Informacja turystyczna
Centrum Informacji Miejskiej
ul. Ratajczaka 44
tel: 061 851 96 45
fax: 061 856 04 54

Glob-Tour FB
ul. Dworcowa 1, tel: 061 866 06 67

Port Lotniczy Ławica
ul. Bukowska 285, tel: 061 849 21 40, fax: 061 849 21 40

Międzynarodowe Targi Poznańskie
ul. Głogowska 14, tel: 061 869 20 84

Centrum Handlowe M1 przy Księgarni Poznańskiej
ul. Szwajcarska 14, tel: 061 653 19 76

Centrum Informacji Turystycznej
Stary Rynek 59/60, tel: 061 852 61 56