Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kto przynosi nam dzisiaj prezenty - Gwiazdor czy Święty Mikołaj?

RED
Grzegorz Dembiński
Prezenty w Wielkopolsce w Wigilię przynosi Gwiazdor, a nie św. Mikołaj. Czy tylko Wielkopolan odwiedza postać inna niż Mikołaj?

Najpierw należałoby sobie zadać pytanie, skąd wzięła się w ogóle postać Świętego Mikołaja, którego wyobrażamy sobie jako długobrodego dziadka w czerwonej szacie i w czapce tego samego koloru, niosącego w wielkim worze prezenty bożonarodzeniowe.

W chrześcijańskich "Żywotach świętych" możemy przeczytać, że Mikołaj, który został po swojej śmierci ogłoszony świętym, żył na przełomie III i IV w. i był biskupem Miry - miasta znajdującego się aktualnie na terenie Turcji. Ponieważ chętnie dzielił się odziedziczonym po rodzicach majątkiem, chrześcijanie zapamiętali go jako osobę obdarzającą innych - stąd do dzisiaj jego nieodłącznym atrybutem jest worek z prezentami.

Jedna z legend z nim związanych głosi, że kiedyś uratował trzy córki biedaka przed pracą w domu publicznym, wrzucając przez komin ich domu sakiewki z pieniędzmi, które wpadły do pończoch i butów suszących się przy ogniu. Nośność tej opowieści sprawiła, że do dziś 6 grudnia w Polsce wkłada się prezenty do butów dzieci, a w Anglii i USA żywy jest zwyczaj wkładania podarków do wiszących przy kominku pończoch.

Święty Mikołaj i Gwiazdor spotkali się z dziećmi w tramwaju [ZDJĘCIA]

Dlaczego więc w Wielkopolsce osobą obdarzającą (głównie dzieci) prezentami jest nie hojny Mikołaj, ale Gwiazdor, czyli dziad w baranicy i futrzanej czapie, który nie tylko obdarowuje, ale i karze niegrzeczne maluchy rózgą? Okazuje się, że jest on tylko jedną z całej plejady postaci, które noszą różne imiona w różnych regionach Polski.

- W Wielkopolsce jest to właśnie Gwiazdor, na Śląsku - Józef, w Małopolsce - Gwiazdka, zaś na Łużycach - Dzieciątko - wymienia Witold Przewoźny z poznańskiego Muzeum Etnograficznego. - Byli to przebrani wieśniacy, odgrywający role "postaci z zaświatów", które chodziły w czasie Bożego Narodzenia po domach, obdarowując i karząc dzieci, które ich wyczekiwały, jednocześnie się ich obawiając - wyjaśnia. Wielkopolscy Gwiazdorzy zawsze odwiedzali domy w towarzystwie innych postaci - np. z aniołem i diabłem.

Dlaczego więc dzisiaj najbardziej popularną postacią, kojarzoną z roznoszeniem bożonarodzeniowych prezentów, jest Święty Mikołaj, a nie tradycyjny Gwiazdor czy Józef? Jest to ciekawe tym bardziej, że wspomnienie św. Mikołaja chrześcijanie obchodzą 6 grudnia, a nie 24. - Postać św. Mikołaja, silnie czczona w Europie, zmultiplikowała się i na niektórych obszarach zajęła miejsce Gwiazdorów, Józefów i Wiljorzy - wyjaśnia Witold Przewoźny. Okazuje się, że Mikołaj był na tyle popularny, że z łatwością został zaadaptowany na potrzeby bożonarodzeniowego obdarowywania się prezentami.

Dziś i Gwiazdor, i Święty Mikołaj kojarzą się nam z tą samą pucołowatą postacią w czerwonym płaszczu. Niewielu z nas wie, że jest ona produktem amerykańskim, która z wizerunkiem biskupa Mikołaja nie ma nic wspólnego, o podobieństwie do Gwiazdora nie wspominając. - Dobroduszna, rubaszna postać w czerwonym płaszczu musiała powstać na biurku jakiegoś amerykańskiego grafika - ocenia Witold Przewoźny. - Współczesny Mikołajów saniach i w towarzystwie reniferów "narodził się" dopiero w XX wieku. Z mojego dzieciństwa pamiętam jeszcze poważnego starca, który był Gwiazdorem, a nie czerwonego Mikołaja i renifery - mówi. Dziś jednak większość poznańskich dzieci kojarzy nie tylko św. Mikołaja, ale i Gwiazdora, z amerykańskim czerwonym dziadkiem.

Święty Mikołaj został hipsterem

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na wielkopolskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto